Tuz Kullanırken Bir Daha Düşünün

Ülkemizde tuz kullanımı dünya ortalamasının oldukça üstünde yer ediniyor. Memorial Etiler Tıp Merkezi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Haluk Mumcuoğlu,”12-18 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası” kapsamında tuz kullanımın da dikkat edilmesi gerekenler ve aşırı tuz tüketiminin sağlığa zararları hakkında açıklamalarda bulundu.

ALINMASI GEREKEN GÜNLÜK TUZ MİKTARI 5 GRAMIN ALTINDA OLMALI

Tuz, sodyum ve klorür bileşenlerinden oluşmaktadır. Tuzun ortalama % 40’ı sodyumdur. Erişkin bir insanoğlunun günlük olarak alması ihtiyaç duyulan tuz miktarı averaj olarak 5 gramın altında olmalıdır. Sodyum tüketiminin de ortalama 2 gramın altında olması gerekmektedir. Dünyada ortalama tuz tüketimi 9 ile 12 gram arasındadır. Türkiye de ise averaj tüketim 17-18 gram civarındadır. Bu oran Dünya Sağlık örgütü önerisinin ve dünya averajının oldukça üzerindedir. Son senelerde toplumun bilinçlenmesiyle tuz kullanımı birazcık azalmış olduğu gözlemlenmektedir sadece bu tüketim miktarının da halen yüksek olduğu bir gerçektir.

TUZ İÇEREN GIDALAR ÖLÇÜLÜ TÜKETİLMELİ

Yüksek gerilim, kalp, böbrek yetmezliği hastalarının ve tiroid problemi yaşayan kişilerin tuz tüketimi mevzusunda oldukça daha dikkatli olması gerekmektedir. Normalde tüketilen işlenmiş gıdaların içinde belirli oranda tuz aslına bakarsanız bulunmaktadır. Tuz içeren besinler arasına peynir, zeytin, ekmek, turşu, salça, soda, ketçap, hardal, soya sosu, konserveler, ,salam sosis, sucuk ve pastırma şeklinde işlenmiş etler, tuzlu kuruyemişler, krakerler ve cipsler bulunmaktadır. Bir şahıs gün içinde tükettiği hiçbir besine tuz eklemese bile averaj 3-3,5 gram kadar tuz almaktadır. Bundan dolayı extra tuz tüketimi gün içinde yarım çay kaşığını geçmemelidir.

PEYNİR VE ZEYTİN YÜKSEK ORANDA TUZ İÇERİYOR

Peynir yada zeytin normalde tuz içinde ne olduğu yüksek gıdalardır. Suyun içinde bekletmek tuz oranlarını düşürmez, bir tek tuzu seyrelterek tuz hissiyatını azaltabilir fakat toplam tuz oranında büyük bir değişime yol açmamaktadır. Bu yüzden tuzsuz peynir, zeytin ve ekmek tüketilmesi gerekmektedir. Turşu ve şalgam suyu şeklinde bolca oranda tuz içeren gıdalardan ne olursa olsun uzak durulmalıdır.

İYOT TİROİT HORMONLARININ ÜRETİMİ İÇİN ÖNEMLİDİR

Tuz tercihinin kişinin tiroidiyle ilgili bir problemi yoksa ne olursa olsun iyotlu tuzdan yana yapılması gerekmektedir. 1 gram tuzun içinde de ortalama 70 mikrogram iyot bulunmaktadır. İyot özelikle gelişme ve gelişim aşamasındaki çocuklarda ve tiroit hormonlarının muntazam salgılanmasında oldukça önemlidir. Sıhhatli bir insanoğlunun günlük iyot ihtiyacı 150 mikro gramdır. Gebelerde bu gerekseme 200-250 mikrograma kadar çıkmaktadır. İyotlu tuzdan yarar sağlamak için tuz yiyeceklere pişirme işlemi sona erdikten sonrasında eklenmelidir. Tabağa konduğunda da eklenebilir böylece tuzun içindeki iyottan daha sıhhatli bir halde yararlanılabilir.

AŞIRI TUZ TÜKETİMİ KALP VE DAMAR HASTALIKLARINA NEDEN OLUYOR

Aşırı tuz tüketimi minimum sigara kadar cemiyet sağlığına zararlıdır. Tuz, damar içindeki sıvı miktarını artırarak ödeme yol açmaktadır. Fazla tuz tüketimi tansiyonu yükselterek yüksek tansiyona neden olmaktadır. Koroner arter şu demek oluyor ki kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini, buna bağlı olarak kalp krizi, inme ve nüzul riskini artırmaktadır. Mide kanseri ve osteoporoz ihtimallerini yükseltir. Tekrar fazla tuz tüketimi insülin direncine yol açarak obeziyete, hamilelerde ise gebelik zehirlenmesine neden olabilmektedir. Kullanılan tuz kullanımını azaltmak bu hastalıklara yakalanma riskini düşürmektedir. Kullanılan tuz miktarının yavaşça azaltılmasıyla azca tuzlu yeme alışkanlığı edinilebilmektedir. Yetişkinlerin ve bilhassa evlatların yiyeceklere tuz eklemesini önlemek amacıyla sofralardan tuzlukların kaldırılmasında yarar vardır. Gün içinde tüketilen hazır yiyeceklerde belli bir miktar tuz bulunmuş olduğu için extra tuz tüketimi sınırlandırılmalıdır. Tekrar hazır gıdalar tüketilirken daha azca tuz içerenler tercih edilmelidir.