İhtiyar Adam Tecrübe Yaşayarak Elde Edilir
Benzer Yazılar
Bazen bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek için karantinaya başvurulur.
Hasta insanların seyahat etmeleri veya evden çıkmaları yasaklanır, evinden uzaktayken hastalığa yakalananlar ise özel bir tesiste tutulabilir. Örneğin kuduzun veya büyükbaş hayvan hastalıklarının bölgesel ya da ulusal sınırları geçmemesi için, insan amaçlarıyla çatışan türlerden arındırılmış karantina bölgeleri oluşturulabilir.
Meyve bahçelerine zarar veren Akdeniz meyve sineği Kaliforniya’da görüldüğünde eyalet yönetimi bu sineklerin yerini belirlemiş, hasta meyveleri eyalet dışına göndermiş, hastalıktan etkilenen alanları karantinaya alarak bu bölgelere helikopterden pestisit dökmüştür.
Fakat insanlar genellikle bunun tersini yaparak, faydalı olacağını umdukları türleri bilerek ve isteyerek etrafa yayar. Avrupalılar sevdikleri türlerden Hawaii ve Kuzey Amerika’ya bol miktarda ihraç ederek yöreye özgü bitki ve hayvanların yok olmasına sebep olmuştur. Hobi olarak balık tutanlar için Kaliforniya denizlerine konulan çizgili levrekler, somon yavrularını doymak bilmeden yemiştir.
Avustralya’dan okaliptüs ağaçları getirildiğinde, Kaliforniya’nın büyük bir kısmını bu ağaçlar istila etmiş, Avustralya’ya getirilen tavşanlar ise sebzeleri yiyip bitirmiştir. Türlerin farklı yerlere aktarılması bazen böyle beklenmedik etkiler yaratabilir.
Karantina Türleri Nelerdir
Uygulanan tarımsal karantinalara rağmen küresel ekonomi yüzünden, insanlar “egzotik” türleri kazara kendi bölgelerine getirebilmektedir. Böcekler ithal meyveler ve hatta seyahat eden insanların elbiseleri veya çantalarıyla gelebilmekte; hastalık yaratan organizmalar yeni verem türlerinin Asya’dan Kuzey Amerika’ya gelişinde veya AİDS’in ilk kez ortaya çıkışında görüldüğü gibi, hava taşımacılığıyla hızlı bir şekilde yayılabilmektedir. Suda yaşayan organizmalar da gemilerin safrasında seyahat ederek geniş alanlara dağılabilmektedir.
İstilacı türlerin hayatta kalma yetisi, birçok yerel türün Nişlerini ele geçirecek seviyede olabilir. Biz genelde bu olguya dar bir ekonomik çerçeveden bakıyoruz. Rusya’dan gelen ve ABD’deki Büyük Göller’in zeminini kaplayan zebra midyeler, kanalizasyon sularını arıtmada faydalı olsalar bile bu esnada fabrikaların havalandırma deliklerini, boşaltma borularını ve gemi omurgalarını kapladıkları için zararlı böcekler olarak kabul edilirler.
Çiftliklerden gelen pestisitlerin, kanalizasyonların, inşaat artıklarının suya karışması sebebiyle yerli midyelerin ortadan kalkmasının istilacalara yaradığı ve bu türlerin değişen koşullardan faydalandığı söylenebilir.
İnsanlar istilacı bitkilerle savaşmak için yabani ot ilaçlarını kullanmayı, otları elle yolmayı ve çapalamayı denen Fakat dayanıklı istilacı türlerin hâkimiyetini sona erdirmenin yolu, bu istilacıları besleyen eylemlerimizi durdurmaktan veya bölgede önceden yaşayan ve istilacı türleri ortadan kaldıran asalakla, anları, böcekleri ve diğer organizmaları bu ortama yeniden dahil etmekten geçer. Yeni bir türün istenmeyen bir zararlıya dönüşmemesi ancak bölgeye ilk geldiği zamanlarda gösterilen özenle mümkün olabilir.
